বিবিধাঃ প্ৰতি শুকুৰবাৰে কুমাৰ বিভূতিৰ নিয়মীয়া লেখা
কুৰি শতিকাৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ গল্পকাৰ ৰ’ল্ড ডাহল
— কুমাৰ বিভূতি, নগাঁও৷সুস্বাদু চকলেট খাবলৈ কোনে ভাল নাপায়। আমাৰ কাহিনীৰ ল’ৰাটোৱেও চকলেট ভাল পাইছিল। এই ল’ৰাটোৱে স্কুলত থাকোঁতে স্কুলত চকলেট উপহাৰ হিচাপে পাইছিল। সেই চকলেট খাই সি ভাবিলে এদিন এনেকুৱা চকলেট বনাই সকলোৰে হৃদয় জয় কৰিব। সেই ল’ৰাটোৱে অৱশ্যে ডাঙৰ হৈ আৰু চকলেট বনোৱা নাছিল। কিন্তু তেওঁ বহুতো কিতাপ লিখিছিল, যিবোৰ কিতাপ পঢ়ি থাকোঁতে শিশুৱে চকলেট খাবলৈ পাহৰি গৈছিল। কিন্তু কিয়? কাৰণ তেওঁ লিখা এই সকলোবোৰ কিতাপৰ সোৱাদ চকলেট বা তাতোকৈ বেছি। বিশ্বাস কৰিব পৰা নাই নহয়! ল’ৰাটো ব্ৰিটেইনৰ এই শতিকাৰ শীৰ্ষ তিনিগৰাকী শিশু লেখকৰ ভিতৰত অন্যতম। শেহতীয়াকৈ কৰা এক সমীক্ষাত এই কথা জানিব পৰা গৈছে। ল’ৰাটোৰ নাম ৰ’ল্ড ডাহল।
নৰৱেৰ মানুহে সাগৰ আৰু জাহাজৰ সৈতে গতি কৰে। দুঃসাহসিক কৰ্ম তেওঁলোকৰ তেজত আছে। তেওঁলোকৰ উত্তৰাধিকাৰী আছিল ডাহলৰ পৰিয়াল। ৰ’ল্ড ডাহলৰ পিতৃ হেৰল্ড ডাহল। ৰ’ল্ড ডাহলৰ জন্মৰ আগতেই তেওঁলোকে নিজৰ জন্মভূমি নৰৱে এৰি ইংলেণ্ডৰ ৱেলছত বসতি স্থাপন কৰে। প্ৰথম পত্নীৰ মৃত্যুৰ পিছত হেৰল্ড ডাহলে ইংলেণ্ডলৈ গুচি যায়। সময় আছিল ১৯০০ চন। ১৯১১ চনত হেৰল্ড ডাহলে পুনৰ বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। কইনাৰ নাম ছফী মেগডেলিন হেচেলবাৰ্গ। ইংলেণ্ডৰ ৱেলছৰ লেণ্ডো নামৰ ঠাইত ডাহল পৰিয়ালে বসতি স্থাপন কৰিছিল। হেৰল্ড আৰু ছফীৰ মুঠ ছটা সন্তান আছিল। ইয়াৰ ভিতৰত তৃতীয় স্থানত আছিল ৰ’ল্ড ডাহল। ১৯১৬ চনৰ ১৩ ছেপ্টেম্বৰত কাৰ্ডিফ নামৰ ঠাইত ডাহলৰ জন্ম হৈছিল। ইংলেণ্ডলৈ যোৱাৰ পিছতো ডাহলৰ হৃদয়ত চিৰদিনৰ বাবে নৰৱেৰ এখন ছবি আছিল। যদিও ডাহল পৰিয়ালে ঘৰৰ বাহিৰত ইংৰাজী কয়, ঘৰত নৰৱেজিয়ান ভাষা কয়। ডাহল আৰু তেওঁৰ ভনীয়েকৰ নাম নৰৱেৰ গীৰ্জাত হৈছিল। তাতোকৈ ডাঙৰ কথা, নৰৱেৰ এজন বিখ্যাত ব্যক্তিৰ নামেৰে পুত্ৰটোৰ নাম ৰখা হৈছিল ৰ’ল্ড। তেওঁৰ নাম ৰ’ল্ড আমুণ্ডছন। ৰ’ল্ড ডাহলৰ জন্মৰ কিছু সময়ৰ আগতেই ৰ’ল্ড আমুণ্ডছনে দক্ষিণ মেৰু জয় কৰিছিল। এই সফলতাই আমুণ্ডছনক নৰৱেৰ জাতীয় নায়ক কৰি তুলিছিল। হেৰাল্ডে সেই নায়কৰ নামেৰে নিজৰ পুত্ৰৰ নাম ৰাখিলে ৰ’ল্ড। কোনে জানিছিল, এদিন এই ল’ৰাটোৱে সমগ্ৰ বিশ্বৰ ল’ৰা-ছোৱালীৰ হৃদয় জয় কৰি নায়ক ৰ’ল্ড আমুণ্ডছনৰ শাৰীলৈ উঠিব।
জনপ্ৰিয় শিশু সাহিত্য আৰু চুটিগল্পৰ ব্ৰিটিছ লেখক, কবি, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু যুদ্ধকালীন যুঁজাৰু এছ আছিল ৰ’ল্ড ডাহল। তেওঁৰ গ্ৰন্থসমূহৰ ৩০ কোটিতকৈও অধিক কপি বিশ্বজুৰি বিক্ৰী হৈছে। তেওঁক “২০ শতিকাৰ শিশুসকলৰ বাবে অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ গল্পকাৰ” বুলি অভিহিত কৰা হৈছে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ডাহলৰ কাম আছিল বিভিন্ন লেখকৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰা, তেওঁলোকৰ সৈতে ধাৰণা বিনিময় কৰা যাতে তেওঁলোকে বিশ্বযুদ্ধত ব্ৰিটেইনৰ প্ৰতি সহানুভূতিশীল হয়। সেই সময়ত তেওঁ এজন লেখক ই এম ফৰেষ্টাৰক লগ পাইছিল। বনকৰ্মীয়ে তেওঁৰ অভিজ্ঞতা লিখিবলৈ ক’লে। ফলত ডাহলে এখন গ্ৰন্থ লিখিলে। যাৰ নাম আছিল ‘শ্বট ডাউন অভাৰ লিবিয়া’। এই লেখাটোক এতিয়া ‘পিচ অৱ কেক’ বুলি সকলোৱে জানে। ‘শনিবাৰে সন্ধিয়া’ নামৰ এখন বাতৰি কাকতত প্ৰকাশ পাইছিল। এই লেখাৰ বাবে তেওঁক ৯০০ পাউণ্ড দিয়া হৈছিল। শনিবাৰে সন্ধিয়াই নাজানিছিল যে তেওঁলোকৰ ৯০০ পাউণ্ডৰ দাম আচলতে কিমান ডাঙৰ হ’ব পাৰে। আচলতে এইটোৱেই ডাহলক লেখক হোৱাৰ প্ৰেৰণা যোগাইছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁৰ জীৱনৰ গতিপথও সলনি হয়। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ডাহল পূৰ্ণকালীন সাহিত্যিক হিচাপে পৰিগণিত হয়।
ডেকা-বুঢ়া সকলোৰে বাবে লিখিছিল ডাহলে। শিশুৰ বাবে তেওঁৰ প্ৰথমখন কিতাপৰ নাম আছিল ‘দ্য গ্ৰেমলিনছ’। এই গ্ৰন্থখন দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ ঠিক পিছতেই প্ৰকাশ পাইছিল। কিন্তু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত তেওঁ এই কাহিনী লিখিছিল। কাহিনীটোত গ্ৰেমলিনছ নামৰ এটা চৰিত্ৰই বিমান পাইলটৰ সৈতে শত্ৰুৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিছে। আচলতে এই কাহিনীটোত তেওঁৰ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ যুদ্ধৰ দৃশ্যৰ সন্ধান পোৱা গৈছে। কাহিনীটো ৱাল্ট ডিজনীৰ বাবে লিখা হৈছিল। এই কাহিনীটোক তেওঁলোকে এনিমেচন বা কাৰ্টুন হিচাপে গঢ়ি তুলিব বিচাৰিছিল। ডাহলে সৃষ্টি কৰা এই চৰিত্ৰটো ব্যৱহাৰ কৰিছিল ৱাৰ্নাৰ্ছ ব্ৰাদাৰ্ছে। এই চৰিত্ৰটোৰ জনপ্ৰিয়তাৰ বাবে এসময়ত বজাৰত গ্ৰেমলিনৰ দৰে দেখা খেলনা উপলব্ধ আছিল। কেৱল এটা কাহিনীতে ডাহল ৰৈ নাথাকিল। তাৰ পিছত তেওঁ লিখিছিল ‘চাৰ্লি এণ্ড দ্য চকলেট ফেক্টৰী’।
এই কাহিনীৰ নায়ক হৈছে চাৰ্লি বাকেট। তেওঁৰ পৰিয়ালটো বৰ দৰিদ্ৰ। কাহিনীটোত চাৰ্লিৰ জীৱনটো ঘূৰি যায় যেতিয়া তেওঁ বিশ্ববিখ্যাত চকলেট কাৰখানাটো চাবলৈ সুযোগ পায়। তেওঁৰ চিনাকি কাৰখানা এটাত কেনেকৈ চকলেট তৈয়াৰ কৰা হৈছিল তাৰ কাহিনী তেওঁৰ দাদাই কয়। মালিক উইলি অংকাই বিশ্বাস কৰে যে তেওঁৰ চকলেট কাৰখানাটোৰ ওপৰত প্ৰতিদ্বন্দ্বী কাৰখানাৰ মালিকে চোৰাংচোৱাগিৰি কৰিছে। ফলত তেওঁৰ চকলেট কোম্পানীটো বন্ধ কৰি দিলে। কিন্তু কিছু সময়ৰ পাছত পুনৰ কাৰখানা আৰম্ভ হ’ল যদিও কাৰখানাটো কেনেকৈ চলি আছে কোনেও নাজানে। কোনেও কাকো সোমাই যোৱা বা ওলাই যোৱা দেখা নাপায়। বছৰ বছৰ পিছত উইলি ৱংকাই নিজৰ ফেক্টৰীৰ চকলেটত পাঁচটা টিকট ভৰাই দিলে। আৰু ঘোষণা কৰে যে যিসকলে এই টিকট পাব তেওঁলোকে তেওঁৰ চকলেট কাৰখানাটো ভ্ৰমণ কৰিব পাৰিব। এই চাৰিজনৰ ভিতৰত এজন চাৰ্লি কিন্তু বাকী পাঁচজন চাৰ্লিৰ দৰে একেবাৰেই বোকা নহয়। কাহিনীৰ শেষত উইলি ৱংকাই চাৰ্লিক পুৰস্কাৰ হিচাপে চকলেট কাৰখানাটো দিয়ে। ‘চাৰ্লি এণ্ড দ্য চকলেট ফেক্টৰী’ক লৈ দুখন ছবি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এখন ব্ৰিটেইনত আৰু আনখন আমেৰিকাত। শেষৰখন ২০০৫ চনত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই গ্ৰন্থখনৰ ধাৰাবাহিকতাত তেওঁ আন এখন গ্ৰন্থ লিখিছিল, যাৰ নাম ‘চাৰ্লি এণ্ড দ্য গ্ৰেট গ্লাছ লিফ্ট’। শিশুসকলৰ বাবে তেওঁৰ ৰচনাসমূহৰ ভিতৰত আছে ‘মাটিল্ডা’, ‘জেমছ এণ্ড দ্য জায়েণ্ট পিচ’, ‘ফেন্টাষ্টিক মিষ্টাৰ ফক্স’, ‘দ্য ইন’ৰমাছ ক্ৰ’ক’ডাইল’, ‘দ্য টুইটছ’, ‘জৰ্জৰ মাৰ্ভেলাছ মেডিচিন’, ‘দ্য বিএফজি’, ‘দ্য ৱী ইচেছ ‘ ‘, ‘জিৰাফ এণ্ড পেলি এণ্ড মি’ ইত্যাদি।
কেৱল গল্পই নহয়, শিশুৰ বাবে কিছুমান ধেমেলীয়া ছন্দো লিখিছিল। কেৱল শিশুৰ বাবেই নহয় প্ৰাপ্তবয়স্কৰ বাবেও ডালে লিখিছিল। আমোদজনক কথাটো হ’ল তেওঁ দালি ৰন্ধা ৰেচিপিৰ ওপৰতো এখন কিতাপ লিখিছে। তেওঁৰ খেলখনতো নাটক আছে।
১৯৯০ চনত ৰ’ল্ড ডাহলৰ মৃত্যু হয়। সেই সময়ত তেওঁৰ বয়স আছিল ৭৪ বছৰ। তেওঁৰ নাতিনীয়েকে কয় যে তেওঁক ভাইকিং বা নৰৱেৰ সমাধিস্থলত সমাধিস্থ কৰা হৈছিল। তেওঁৰ কবৰত স্নুকাৰ ক্যু বা বিলিয়াৰ্ড বল, চকলেটৰ কেইটামান পেকেট, কিছুমান এইচ বি পেঞ্চিল আদি ৰখা হয়। বৰ্তমান প্ৰতি বছৰে ১৩ ছেপ্টেম্বৰত সমগ্ৰ বিশ্বতে ৰ’ল্ড ডাহলৰ জন্মদিন বা ৰ’ল্ড ডাহল দিৱস পালন কৰা হয়। তেওঁৰ মৃত্যু বাৰ্ষিকী পালন কৰা নহয়। কাৰণ ডাহলৰ শাৰীৰিক মৃত্যু হৈছে। কিন্তু তেওঁৰ লেখাসমূহ জীয়াই থাকিব যেতিয়ালৈকে সৰু ল’ৰা-ছোৱালীয়ে এই সুন্দৰ পৃথিৱীত জীয়াই থাকিব।
